6 februari 2024

Blijf in verbinding met mensen met eenzaamheid

Iedereen voelt zich weleens eenzaam en komt daar meestal zelf wel uit. Wanneer dat na negen maanden à een jaar niet lukt, ontstaat langdurige eenzaamheid en hebben de meeste mensen hulp nodig om hun eenzaamheid aan te kunnen pakken. Deze boodschap kregen professionals maandag 29 januari tijdens de kennisbijeenkomst ‘Uit de eenzaamheid’ van WestWest in Tante’s Zorglab in Steenbergen.

De bijeenkomst werd geopend door Marcha Kwisthout-van der Ouderaa. Zij is manager Langdurige Zorg en Behandeling bij tanteLouise. Zij gaf aan hoe tanteLouise het bestrijden van eenzaamheid meeneemt in de ouderenzorg. Diverse maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat de wereld van de ouderen steeds kleiner wordt.

Specialist eenzaamheid

Hoofdspreker tijdens ‘Uit de eenzaamheid’ was Ruud Korsuize. Hij is specialist eenzaamheid en ervaringsdeskundige. Met cijfers toonde Ruud aan dat langdurige eenzaamheid geen ouderenprobleem is en ook geen probleem van jongeren of andere leeftijden. “Het is een mensprobleem en een universeel probleem”, gaf hij aan. “Er is een groot verschil tussen eenzaamheid en alleen zijn. Eenzaamheid is een gevoel en eigenlijk nooit een keuze. Het overkomt je. Alleen zijn is een situatie en kan wel een keuze zijn.”

Een tekort aan verbinding

Iemand die zich eenzaam voelt, voelt de verbinding met de ander minder of helemaal niet. “Eenzaamheid is een signaal van je lichaam dat je een tekort aan verbinding hebt. Het is eigenlijk hetzelfde als honger of dorst krijgen. Dat zijn signalen dat je moet eten of drinken. Eenzaamheid is het signaal dat je een tekort aan verbinding ervaart. En dan moet je actie ondernemen. Iedereen heeft verbinding nodig. Iedereen wil gezien, gehoord en gekend worden door een ander. We zijn mensen door andere mensen. We hebben andere mensen nodigen en geen dieren of dingen om die verbinding te kunnen voelen.”

Doorbroken patronen

Eenzaamheid ontstaat vaak als patronen worden doorbroken. Bijvoorbeeld na overlijden, scheiding, verhuizing, pensioen, werkloosheid etc. Daarnaast kunnen individuele en maatschappelijke oorzaken een rol spelen. “Er ontstaat als het ware een leegte die met nieuwe patronen opgevuld moet worden”, vat Ruud samen. “Veel mensen lukt het om er zelf uit te komen, maar veertig procent niet. Wanneer het na neven maanden à een jaar niet lukt om opnieuw verbinding te maken met andere mensen, dan wordt eenzaamheid een last. Langdurige eenzaamheid is ook een hersenprobleem. Door langdurige eenzaamheid kunnen verbindingen in de hersenen veranderen en in sommige gebieden zelfs afnemen.”

Op sleeptouw

Je kunt alleen je eenzaamheid aanpakken door zelf actie te ondernemen, anderen kunnen daarbij wel ondersteunend zijn. “Neem de ander op sleeptouw. Vraag wat de ander nodig heeft. Ga daarbij open het gesprek aan, zonder aannames”, aldus Ruud. Om die laatste opmerking kracht bij te zetten, liet hij alle deelnemers op een opgeblazen ballon zitten. “De meesten denken dat de ballon knapt, maar dat gebeurt meestal niet. Wat wij bedenken hoeft dus niet te kloppen. Stel dan ook open vragen en blijf in verbinding. En verwijs bij twijfel iemand door naar een specialist eenzaamheid.”